Koronavirüs (COVID-19) Nedir, Ne Değildir?
Bu yazımızda aklınızdaki Koronavirüs nedir? sorusuna sizler için cevap vereceğiz. Yeni Koronavirüs (COVID-19), ilk olarak Çin’in Vuhan Eyaleti’nde Aralık ayının sonlarında solunum yolu belirtileri (ateş, öksürük, nefes darlığı) gelişen bir grup hastada yapılan araştırmalar sonucunda 13 Ocak 2020’de tanımlanan bir virüstür. Peki Koronavirüs nedir? ne değildir?
Salgın başlangıçta bu bölgedeki deniz ürünleri ve hayvan pazarında bulunanlarda tespit edilmiştir. Daha sonra insandan insana bulaşarak dünyaya yayılmıştır.
Koronavirüsler, hayvanlarda veya insanlarda hastalığa neden olabilecek büyük bir virüs ailesidir. İnsanlarda, birkaç koronavirüsün soğuk algınlığından Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS) ve Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS) gibi daha şiddetli hastalıklara kadar solunum yolu enfeksiyonlarına neden olduğu bilinmektedir. Koronavirüs hastalığına COVID-19 neden olur.
PEKİ KORONAVİRÜS HAKKINDA DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR NELERDİR?
Yanlış: Bunu tuzlu suyla yıkamak, gargara yapmak virüsün bulaşıcılığını engeller.
Doğru: Hiçbir bilimsel veri yoktur. Tuzlu suyu tuz oranı yüksek olursa üst solunum yolu hücrelerine hasar verebilir.
Yanlış: Her Covid-19 enfekte olgu, ağır ve ölümcül seyretmektedir.
Doğru: Hastalık yüzde 80 oranında hafif seyretmektedir
Yanlış: Hastalıktan korunmak için maske takmazın yeterlidir.
Doğru: Maske kişiyi virüsü kapmaktan yeterince korumaz. Korunmada en önemli yöntem el temizliğidir.
Yanlış: El dezenfektanları tüm sorunu çözer
Doğru: Dezenfektanların çoğu elleri iyi bir ‘su-sabun temizliğinden’ daha çok koruyamaz. Ellerin, sık sık bol sabunlu su ile dikkatle, iyice ovularak yıkanması koruyuculuk için yeterlidir.
Yanlış: Burnu tuzlu suyla yıkamak, tuzlu suyla gargara yapmak ya da sirke virüsün bulaşıcılığını engeller.
Doğru: Bu konuda hiçbir bilimsel veri yoktur. Hatta tuzlu suyun tuz oranı yüksek olursa üst solunum yolu hücrelerine hasar verebilir.
Yanlış: Sıcak içecekler içmek virüsü öldürecektir
Doğru: Aşırı sıcak içecekler ağız-boğaz bölgesini yakıp kavurarak ‘koruyucu epitel tabakayı’ ve ‘ önleyici bağışıklık salgılarını’ tahrip ettiğinden, faydadan çok zarar verebilir.
Yanlış: Enfekte yüzeyleri sadece su ile ya da ıslak mendil ile silmek yeterlidir
Doğru: Yüzeyler belli oranlarda sulandırılmış çamaşır suyu ya da deterjanla temizlenmelidir. Basit deterjanlar da çamaşır suyu kadar etkilidir.
Yanlış: Sarımsak, soğan yemek koronavirüs enfeksiyonunu önler.
Doğru: Sarımsak ve soğan içerdikleri alisin ve kuvarsetin sayesinde antimikrobiyal özellikli olan gıdalardır ama koronavirüsten koruma gibi bir faydaları bilimsel olarak ortaya konmamıştır.
Yanlış: Çok turşu yemek bağışıklık sistemini güçlendirip hastalıktan koruyacaktır
Doğru: Ev yapımı turşular bağışıklık sistemine destek verir ancak aşırı miktarda turşu tüketimi aşırı miktarda tuz tüketimine de neden olarak hipertansiyona sebep olabilir.
Yanlış: Kelle paça çorbası bağışıklık sistemi için şarttır.
Doğru: Bağışıklık sistemini güçlendirdiği kanıtlanan 3 uygulama; dengeli beslenme, yeterli uyku ve düzenli fizik egzersizdir.
KORONAVİRÜSTEN NASIL KORUNACAĞIZ? 14 KURAL:
Covid-19’dan korkmayalım. Unutmayın ki insan bilmediğinden korkar. Bu süreci alınacak basit önlemlerle kolaylıkla atlatabiliriz. Koronavirüs bizden güçlü değil!
- Ellerinizi sık sık su ve sabun ile en az 20 saniye boyunca ovarak yıkayın.
- Soğuk algınlığı belirtileri gösteren kişilerle aranıza en az 3-4 adım mesafe koyun.
- Öksürme veya hapşırma sırasında ağız ve burunu tek kullanımlık mendille kapatın. Mendil yoksa dirseğin iç kısmını kullanın.
- Tokalaşma, sarılma gibi yakın temaslardan kaçının.
- Ellerinizle gözlerinize, ağzınıza ve burnunuza dokunmayın.
- Yurt dışı seyahatlerinizi iptal edin ya da erteleyin.
- Yurt dışından dönüşte ilk 14 günü evinizde geçirin.
- Bulunduğunuz ortamları sık sık havalandırın.
- Kıyafetlerinizi 60-90OC’de normal deterjanla yıkayın.
- Kapı kolları, armatürler, lavabolar gibi sık kullandığınız yüzeyleri su ve deterjanla her gün temizleyin.
- Soğuk algınlığı belirtileriniz varsa yaşlılar ve kronik hastalığı olanlarla temas etmeyin, maske takmadan dışarı çıkmayın.
- Havlu gibi kişisel eşyalarınızı ortak kullanmayın.
- Bol sıvı tüketin, dengeli beslenin, uyku düzeninize dikkat edin.
- Düşmeyen ateş, öksürük ve nefes darlığınız varsa, maske takarak bir sağlık kuruluşuna başvurun.
Son olarak: “EVDE KAL, KAHRAMAN OL!”
SEMİNA BAŞ
Diğer blog yazılarımıza göz atmayı unutmayın!
