Tarihi Yaşatan İsim: Ara Güler Kimdir
Anları yaşatmak, zapt etmek, durdurmak, boş kareleri doldurabilmek… Hayatın her karesini mükemmel doldurabilen, Türkiye’de yaratıcı fotoğrafçılığın uluslararası alanda kazandığı ünüyle ülkemizin en önemli temsilcilerinden Ara Güler kimdir?
1928 yılının İstanbul’unda Ermeni bir ailenin oğlu olarak dünyaya gelmiş ve asıl adı Mıgırdiç Ara Derderyan olan gazeteci, 1935 soyadı kanunu ile Mınırgiç Ara Güler ismini almıştır. Peki Mınırgiç Ara Güler kimdir?
Henüz 6 yaşındayken eğitim görmesi için babasının memleketi Giresun’dan İstanbul’a gönderilen Ara Güler’e, sinemaya olan ilgisinden dolayı film makinesi ve fotoğraf makinesi alan babası sayesinde 1950 yılında Yeni İstanbul gazetesinde foto muhabiri olarak çalışmaya başlamıştır.
1951 yılında Getnorogan Ermeni Lisesi’nden mezun olan Ara Güler’in başından iki evlilik geçmiş ve hiç çocuğu yoktur.
Asıl hedefi rejisör veya oyun yazarlığı olan Ara Güler, lise yıllarında sinemacılığın her alanında çalışmış ve usta tiyatrocu, yönetmen ve oyuncu olan Muhsin Ertuğrul’un yanında oyunculuk eğitimi almaya başlamıştır. Bu süreçte Ermenice gazete ve edebiyat dergilerinde öyküleri yayınlanmış, aynı zamanda İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nde eğitimine devam eden usta isim, gazeteci olmaya karar vermiştir.
1961 yılında Birleşik Krallık’ın yayınlanan fotoğraf yıllığı (Photography Annual), Ara Güler’i dünyanın en iyi yedi fotoğrafçısından biri olarak tanıtmıştır. Aynı yıl içerisinde Amerikan Dergi Fotoğrafçıları Derneği’ne kabul edilip kuruluşun Türkiye’den tek üyesi olmuştur.
1962 yılına kadar Hayat dergisinde fotoğraf bölümü şefi olarak görev yapan Güler’in, fotoğraf dünyasının çok önemli yayınlarında fotoğrafları kullanılarak kendisinden bahsedildi.
ABD, Almanya, Paris gibi çeşitli ülkelerde açtığı sergilerin yanı sıra İsmet İnönü, Bertrand Russell, Winston Churchill, Arnord Toynbee, Picasso, Salvador Dali gibi birçok ünlünün fotoğraflarını çekip röportajlar yapmıştır.
Gazeteci, foto muhabiri ve yazar Ara Güler, 1979 yılında Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin foto muhabirliği dalında birincilik ödülüne layık görüldü ve 1980 yılında ise fotoğraflarının bir kısmı kitap haline getirilmiştir. 1986 yılında Prof. Abdullah Kuran’ın Mimar Sinan kitabını fotoğraflamış ve daha sonra bu kitap Institude of Turkish Studies tarafından İngilizce olarak yayınlandı.
Hil Yayınları 1989 yılında Ara Güler’in Sinemacıları kitabını yayınladı, yıllarca emek verdiği Mimar Sinan yapıtlarının fotoğrafları çok sayıda ülkede Turkish Style/Demeures Ottomanes de Turquie başlıkları altında yayınlandı. Eski İstanbul Anıları, Yitirmiş Renkler, Bir Devir Böyle Geçti, Kalanlara Selam Olsun, Yüzlerinde Yeryüzü isimli kitapları da yayınlanan diğer önemli eserleridir.
Günümüzde Ara Güler’in fotoğrafları çeşitli ülkelerde sergilenmektedir ve kronolojik olarak hayatının anlatıldığı Foto Muhabiri adlı kitap Gazeteci Nezih Tavlaş tarafından kaleme alınmıştır.
17 Ekim 2018 yılında, kalp ve böbrek yetmezliği ve çeşitli rahatsızlıkları nedeniyle tedavi gören Güler, tüm müdahalelere rağmen hayatını kaybetti.
Fotoğrafçılığın bir sanat dalı olamadığını düşünen Ara Güler, 90 yıllık hayatını “Ben de gazeteciyim. Fotoğrafçı değilim. Fotoğrafçı ile gazeteci arasındaki fark budur. Fotoğrafçı bomba patlar kaçar. Ama gazeteci peşinden gider olayı yakalamaya çalışır. Ben de bu yaşa kadar ona göre çalıştım.” şeklinde tanımlayarak yaşamıştır.
‘Yaşam size verilmiş boş bir filmdir. Her karesini mükemmel bir biçimde doldurmaya çalışın.’ demiş Ara Güler, ne de güzel söylemiş.
Damla DOLAN
